نوآوری باز به معنای استفاده از دانش و منابع جمعی و منابع خارجی برای کمک به توسعه مناطقی از کسبوکار خود است. در بیشتر موارد، نوآوری باز برای به دست آوردن دیدگاه گسترده‌تر در بخش تحقیق و توسعه مورد استفاده قرار می گیرد اما فقط محدود به آن نمی‌شود. در این مقاله سعی شده تا سامانه‌ها و ابزارهای مدیریت فرآیند نوآوری باز معرفی شود. پیش از آن به معرفی رویکردهای مختلفی از نوآوری می‌پردازیم.
رویکردهای نوآوری باز با توجه به نوع مخاطب
نوآوری باز با توجه به مخاطب آن دارای رویکردهای متنوعی است. در واقع گروه‌هایی از افراد که شما می خواهید با آن‌ها به نوآوری باز بپردازید و بسته به حساسیت اطلاعات مشترک و میزان دانش لازم برای تهیه اطلاعات، متفاوت است. از این حیث می‌توان نوآوری باز را به چهار بخش تقسیم کرد، درون سازمانی، ببین سازمانی، عمومی و برای مخاطب حرفه‌ای.
درون سازمانی: بدان معنی است که اطلاعات و همکاری‌ها فقط بین کارمندان یک شرکت مشترک است. با نگاهی دقیق، این حالت ممکن است نوآوری باز به حساب نیاید، اما ما همچنان علاقه‌مندیم که آن را در اینجا و در این دسته‌بندی بگنجانیم زیرا در مورد بیشتر سازمان‌های بزرگ بسیار شبیه به نوآوری باز است.
بین سازمانی: به این معنی است که اطلاعات بین چندین شرکت همکار که اغلب در یک زمینه مشترک کار می‌کنند مشترک است. نکته این است که روابطی ایجاد شود که همه شرکت کنندگان بتوانند از مزایای یک قدرت متحد بدون ضرر به یکدیگر استفاده کنند. این حالت، معمولاً زمانی به شکل مناسب انجام می‌شود که شرکتها در ارائه ارزش در بخش‌های مختلف زنجیره تأمین تخصص داشته باشند. نوآوری میان شرکت‌های همکار یا شرکت‌های درون یک هلدینگ در این زمره قرار دارد.
عمومی(باز): همانطور که از نام آن پیداست، باز شدن عمومی رایج‌ترین شکل نوآوری باز است. این بدان معناست که از هر فرد، که مایل به مشارکت است، استفاده می‌کند تا از آنچه در مورد مصرف کنندگان محصول مهم است، استفاده کند. شما می توانید تقریباً از هر کانال در دسترس، برای دسترسی به توده مردم استفاده کنید، چه به شما در بهبود محصولات خود کمک کند و چه در یافتن استعدادهای جدید برای همکاری با شما کمک کند.
حرفه‌ای‌ها: در برخی موارد، هدف قرار دادن یک گروه کاملاً خاص از متخصصان بسیار مهم است. اگرچه هدف قرار دادن کل مردم ممکن است طیف وسیعی از ایده ها را برانگیزد، اما در بعضی موارد شرکت کنندگان باید درک درستی از این زمینه داشته باشند تا بتوانند واقعاً مشارکت کنند. به عنوان مثال، شرکتی که داروهای خوراکی را تولید می‌کند، به کمک افراد آموزش‌دیده در پزشکی نیاز دارد. به همین دلیل، دانشگاه‌ها معمولاً هنگام جستجوی ایده‌های تازه و باکیفیت از افراد حرفه‌ای، نقش به سزایی دارند.
معرفی پلتفرم‌ها
پلتفرم‌های بسیاری در زمینه نوآوری باز وجود دارد، پلتفرم‌های زیر در راه نوآوری باز و جمع‌سپاری کمک‌ها و خدمات شایانی را ارائه می‌دهند. با بررسی این پلتفرم‌ها مشخص شده که عموم پلتفرم‌ها به یکی از این دوش کل فعالیت دارند. حالت اول، حالتی است که یک سازمان، چالشی را مطرح کرده و حلال‌ها برای حل آن رقابت کرده و در نهایت پاداش دریافت می‌کنند. در این حالت پلتفرم‌ها در نقش یک رابط فعالیت داشته که سازمان دارای چالش را به حلال متصل می‌کند. حالت دوم اما حالتی است که پلتفرم نقش سامانه‌ای برای مدیریت ایده‌ها را می‌گیرد که ایده‌ها در آن ثبت و نگهداری و امتیازدهی می‌شوند. این ایده‌ها می‌تواند درون سازمانی یا برون‌سازمانی باشد. این روند ادامه پیدا کرده تا بهترین ایده‌ها تبدیل به نوآوری شوند. در ادامه تعدادی از پلتفرم‌های فعال در این دو زمینه بررسی می‌شود. دو پلتفرم اول، مربوط به حالتی است که سامانه، به عنوان رابط بین سازمان دارای چالش و حلال‌ها عمل می‌کند و بقیه پلتفرم‌ها، بستر مدیریت و پرورش ایده هستند.
پلتفرم innocentive
innocentive یکی از معروف‌ترین پلتفرم‌های حوزه مدیریت نوآوری باز است. این سامانه، افراد و سازمان‌ها را در دو دسته‌ی دارای چالش و حل‌کننده چالش قرار می‌دهد که در هنگام ثبت نام مشخص می‌شود.
افراد دارای چالش پس از دریافت مشاوره با افراد این سامانه، چالش خود را ثبت می‌کنند. همچنین میزان پاداشی برای آن مشخص می‌شود. در طرف مقابل حل‌کننده‌های چالش، اقدام به حل چالش در مهلت تعیین‌شده می‌کنند. در نهایت پاسخ‌های دریافت‌شده مورد داوری قرار می‌گیرد و مشخص می‌شود که به کدام حل‌کننده‌ها پاداش تعلق گرفته است. سامانه حاضر به عنوان رابطی میان آن‌ها بر اجرای درست فرایندها نظارت دارد. این سامانه از مشهر ترین سامانه‌های فعال در زمینه نوآوری باز است که چالش‌های مختلفی از قیمت‌های چندصد دلاری به بالا را ارائه می‌دهد.
پلتفرم ennomotive
یک بستر نوآوری باز است که در اتصال شرکتها به کارشناسان همه زمینه‌ها در پروژه‌های مختلف و همکاری برد-برد تخصص دارد. برای مثال، یک سازمان می‌تواند با ارائه یک چالش فنی، ثبت نام کند. مهندسین مشتاق سپس می‌توانند با ارائه راه حل های خاص خود به این چالش پاسخ دهند.
مهمترین مزیت سیستم Ennomotive سهولت استفاده از آن و دسترسی گسترده به افراد با مهارت‌های مختلف است که به دنبال کار، تجربه یا پروژه می‌گردند. این امر باعث می‌شود تا سازمان‌ها بتوانند راه حل‌های خلاقانه‌ای برای مشکلات خود پیدا کنند؛ ضمن اینکه تجربه‌ای را برای مهندسان علاقمند فراهم می‌کنند.
این بستر مناسب برای سازمان‌هایی است که به دنبال حل چالش‌های فنی هستند و نیاز به ایده‌های تازه از افراد با استعداد و خلاق دارند. گاهی اوقات یافتن راه حل های ابتکاری فقط با استعدادهای درونی کار ساده ای نیست. ennomotive کمک می کند تا چالش خود را توصیف کنید و با +19،000 مهندس و حل کننده به سرعت راه حل‌های مورد نظر خود را ارائه می‌دهد.
این سامانه تمرکز خود را بر مشکلات و چالش‌های مهندسی قرار داده است. نحوه کار این سامانه بدین گونه است که فردی، چالش مد نطر خودش را ثبت می‌کند. افراد حل‌کننده در سراسر جهان که تمایل داشته باشند می‌توانند برای حل چالش رقابت کنند. در نهایت پاسخ‌های دریافت شده توسط کارفرما مورد داوری قرار گرفته و بهترین پاسخ جایزه نقدی ازپیش تعیین‌شده را دریافت می‌کند. کارفرما به دلیل حل چالش و حل‌کننده برنده به دلیل دریافت پاداش خشنود خواهند بود. همچنین سایر رقبا که نتوانسته‌اند پاداش را دریافت کنند نیز به دلیل توسعه فردی و افزایش مشهوریت در سامانه نسبتاً خشنود خواهند بود.
پلتفرم Spigit
افراد حاضر در این پلتفرم با کسب‌و کار فعلی شما آشنا هستند. پس شما می‌توانید ایده‌های ارزشمندی برای توسعه محصولات و نوآوری از آن‌ها دریافت کنید. این پلتفرم به شرکتها در اختراع محصولات جدید، ایجاد وفاداری در مشتریان و حذف فرآیندهای بی‌فایده کمک می‌کند. این پلتفرم از علم داده‌های بزرگ استفاده کرده و به شرکتها در شناسایی ارزشمندترین نوآوری‌ها کمک می‌کند. از مزیت‌های مهم این پلتفرم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1) ابزار نوآوری که در هر جا در اختیار تمام افراد است: پژوهش‌ها نشان داده‌اند که برترین ایده‌ها از جاهایی که اصلا انتظارش نمی‌رفته بوجود آمده‌اند. این پلتفرم دارای نسخه‌ای مخصوص موبایل بوده و همزمان 11 زبان را پشتیبانی می‌کند که باعث ارتباط با تمامی افراد اعم از کارمندان، مشتری و افراد مرتبط در سطح جهان و در تمامی زمان‌ها می‌شود.
2) تمرکز بر روی ایده‌های عملیاتی: مدیریت نوآوری هنگامی تاثیرگذار است که افرادی که آشنایی کافی با کسبوکار مورد نظر را دارند در فرآیند‌ها شرکت کنند. این پلتفرم با ایجاد مکانیزمی مبتنی بر بازی (Game) باعث ایجاد حس خوشایند در کاربر می‌شود و البته با استفاده از الگوریتم‌های بسیار پیشرفته بهترین ایده‌ها را برای شما انتخاب می‌کند.
3) تبدیل ایده‌ها به نتایج: داشبود مدیریت نوآوری این پلتفرم با ارایه داده‌های بصری ایجاد شده از خرد جمعی، ایده‌های با ارزش را برای شرکتها مشخص می‌کند تا سریع‌تر به اجرای آن‌ها بپردازند. با استفاده از این پلتفرم اگر شرایط کسبوکار و یا نوآوری‌ها تغییر کرد به علت بانک کامل ایده‌هایی که این پلتفرم ایجاد می‌کند شرکتها می‌توانند سریع‌تر ایده جدیدی را جایگزین کسبوکار قبلی کنند.
4) نوآوری جمعیت مقیاس‌پذیر: یک پلتفرم نوآوری باید به شما کمک کند تا ایده‌های نامعقول و ناپخته (دارای نویز) را از ایده‌های معقول جدا کرده و تشخیص دهید. این پلتفرم با استفاده از الگوهای اختراعی خود، ایده‌های ارزشمند را در صدر قرار می‌دهد تا شرکتها اطمینان داشته باشند که از طرح‌های مقیاس‌پذیر و مفید بهره می‌برند.
5) ساخته شده تحت استاندارهای امنیتی: این پلتفرم دارای استانداردهای امنیتی بوده و دسترسی به اطلاعات در آن کاملا مهیا است. این شرکت دارای 4 دیتا سنتر جهانی این شرکت، امنیت و در دسترس بودن همیشگی داده‌ها را تضمین می‌کند.
این پلتفرم در یک مطالعه Citibank به نام “چالش آینده بانک‌داری” که در آن بیش از 46000 از کارکنان شرکت کردند و در بخش اول 2000 ایده ثبت گردید. با استفاده از پلتفرم مقیاس‌پذیرشان توانستند ایده‌های جمع‌سپاری را در مقیاس جهانی و به 11 زبان دریافت کنند. برخی از مشتری‌های اصلی این سامانه شرکت AT&T، Citibank و شرکت Siemens هستند.
پلتفرم Hype
innocentive یکی از معروف‌ترین پلتفرم‌های حوزه مدیریت نوآوری باز است. این سامانه، افراد و سازمان‌ها را در دو دسته‌ی دارای چالش و حل‌کننده چالش قرار می‌دهد که در هنگام ثبت نام مشخص می‌شود.
افراد دارای چالش پس از دریافت مشاوره با افراد این سامانه، چالش خود را ثبت می‌کنند. همچنین میزان پاداشی برای آن مشخص می‌شود. در طرف مقابل حل‌کننده‌های چالش، اقدام به حل چالش در مهلت تعیین‌شده می‌کنند. در نهایت پاسخ‌های دریافت‌شده مورد داوری قرار می‌گیرد و مشخص می‌شود که به کدام حل‌کننده‌ها پاداش تعلق گرفته است. سامانه حاضر به عنوان رابطی میان آن‌ها بر اجرای درست فرایندها نظارت دارد. این سامانه از مشهر ترین سامانه‌های فعال در زمینه نوآوری باز است که چالش‌های مختلفی از قیمت‌های چندصد دلاری به بالا را ارائه می‌دهد.
پلتفرم ennomotive
یک بستر نوآوری باز است که در اتصال شرکتها به کارشناسان همه زمینه‌ها در پروژه‌های مختلف و همکاری برد-برد تخصص دارد. برای مثال، یک سازمان می‌تواند با ارائه یک چالش فنی، ثبت نام کند. مهندسین مشتاق سپس می‌توانند با ارائه راه حل های خاص خود به این چالش پاسخ دهند.
مهمترین مزیت سیستم Ennomotive سهولت استفاده از آن و دسترسی گسترده به افراد با مهارت‌های مختلف است که به دنبال کار، تجربه یا پروژه می‌گردند. این امر باعث می‌شود تا سازمان‌ها بتوانند راه حل‌های خلاقانه‌ای برای مشکلات خود پیدا کنند؛ ضمن اینکه تجربه‌ای را برای مهندسان علاقمند فراهم می‌کنند.
این بستر مناسب برای سازمان‌هایی است که به دنبال حل چالش‌های فنی هستند و نیاز به ایده‌های تازه از افراد با استعداد و خلاق دارند. گاهی اوقات یافتن راه حل های ابتکاری فقط با استعدادهای درونی کار ساده ای نیست. ennomotive کمک می کند تا چالش خود را توصیف کنید و با +19،000 مهندس و حل کننده به سرعت راه حل‌های مورد نظر خود را ارائه می‌دهد.
این سامانه تمرکز خود را بر مشکلات و چالش‌های مهندسی قرار داده است. نحوه کار این سامانه بدین گونه است که فردی، چالش مد نطر خودش را ثبت می‌کند. افراد حل‌کننده در سراسر جهان که تمایل داشته باشند می‌توانند برای حل چالش رقابت کنند. در نهایت پاسخ‌های دریافت شده توسط کارفرما مورد داوری قرار گرفته و بهترین پاسخ جایزه نقدی ازپیش تعیین‌شده را دریافت می‌کند. کارفرما به دلیل حل چالش و حل‌کننده برنده به دلیل دریافت پاداش خشنود خواهند بود. همچنین سایر رقبا که نتوانسته‌اند پاداش را دریافت کنند نیز به دلیل توسعه فردی و افزایش مشهوریت در سامانه نسبتاً خشنود خواهند بود.
پلتفرم Spigit
افراد حاضر در این پلتفرم با کسب‌و کار فعلی شما آشنا هستند. پس شما می‌توانید ایده‌های ارزشمندی برای توسعه محصولات و نوآوری از آن‌ها دریافت کنید. این پلتفرم به شرکتها در اختراع محصولات جدید، ایجاد وفاداری در مشتریان و حذف فرآیندهای بی‌فایده کمک می‌کند. این پلتفرم از علم داده‌های بزرگ استفاده کرده و به شرکتها در شناسایی ارزشمندترین نوآوری‌ها کمک می‌کند. از مزیت‌های مهم این پلتفرم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1) ابزار نوآوری که در هر جا در اختیار تمام افراد است: پژوهش‌ها نشان داده‌اند که برترین ایده‌ها از جاهایی که اصلا انتظارش نمی‌رفته بوجود آمده‌اند. این پلتفرم دارای نسخه‌ای مخصوص موبایل بوده و همزمان 11 زبان را پشتیبانی می‌کند که باعث ارتباط با تمامی افراد اعم از کارمندان، مشتری و افراد مرتبط در سطح جهان و در تمامی زمان‌ها می‌شود.
2) تمرکز بر روی ایده‌های عملیاتی: مدیریت نوآوری هنگامی تاثیرگذار است که افرادی که آشنایی کافی با کسبوکار مورد نظر را دارند در فرآیند‌ها شرکت کنند. این پلتفرم با ایجاد مکانیزمی مبتنی بر بازی (Game) باعث ایجاد حس خوشایند در کاربر می‌شود و البته با استفاده از الگوریتم‌های بسیار پیشرفته بهترین ایده‌ها را برای شما انتخاب می‌کند.
3) تبدیل ایده‌ها به نتایج: داشبود مدیریت نوآوری این پلتفرم با ارایه داده‌های بصری ایجاد شده از خرد جمعی، ایده‌های با ارزش را برای شرکتها مشخص می‌کند تا سریع‌تر به اجرای آن‌ها بپردازند. با استفاده از این پلتفرم اگر شرایط کسبوکار و یا نوآوری‌ها تغییر کرد به علت بانک کامل ایده‌هایی که این پلتفرم ایجاد می‌کند شرکتها می‌توانند سریع‌تر ایده جدیدی را جایگزین کسبوکار قبلی کنند.
4) نوآوری جمعیت مقیاس‌پذیر: یک پلتفرم نوآوری باید به شما کمک کند تا ایده‌های نامعقول و ناپخته (دارای نویز) را از ایده‌های معقول جدا کرده و تشخیص دهید. این پلتفرم با استفاده از الگوهای اختراعی خود، ایده‌های ارزشمند را در صدر قرار می‌دهد تا شرکتها اطمینان داشته باشند که از طرح‌های مقیاس‌پذیر و مفید بهره می‌برند.
5) ساخته شده تحت استاندارهای امنیتی: این پلتفرم دارای استانداردهای امنیتی بوده و دسترسی به اطلاعات در آن کاملا مهیا است. این شرکت دارای 4 دیتا سنتر جهانی این شرکت، امنیت و در دسترس بودن همیشگی داده‌ها را تضمین می‌کند.
این پلتفرم در یک مطالعه Citibank به نام “چالش آینده بانک‌داری” که در آن بیش از 46000 از کارکنان شرکت کردند و در بخش اول 2000 ایده ثبت گردید. با استفاده از پلتفرم مقیاس‌پذیرشان توانستند ایده‌های جمع‌سپاری را در مقیاس جهانی و به 11 زبان دریافت کنند. برخی از مشتری‌های اصلی این سامانه شرکت AT&T، Citibank و شرکت Siemens هستند.